Dwarkaની નગરીમાં આર્કીયોલોજી વિભાગે સંશોધન શરૂ કર્યું, 3 મહિલા વૈજ્ઞાનિકોની ટીમ લાગી

ભારતીય પુરાતત્વ સર્વેક્ષણ (ASI) એ સમુદ્રમાં ડૂબી ગયેલ ભગવાન કૃષ્ણની નગરી દ્વારકાના તમામ પાસાઓની તપાસ માટે શોધ શરૂ કરી છે. આર્કિયોલોજિકલ સર્વે ઓફ ઈન્ડિયા (ASI) એ આનાથી સંબંધિત રહસ્ય ખોલવા માટે શોધ શરૂ કરી છે. ASIના એડિશનલ ડાયરેક્ટર જનરલ (પુરાતત્વ) પ્રો. આલોક ત્રિપાઠીના નેતૃત્વમાં પાંચ પુરાતત્વવિદોની ટીમે દ્વારકાના દરિયાકાંઠે પાણીની અંદર સંશોધન શરૂ કર્યું. પ્રાથમિક તપાસ માટે ગોમતી ક્રીક પાસેનો વિસ્તાર પસંદ કર્યો આ ટીમમાં ડાયરેક્ટર (એક્સવેશન એન્ડ એક્સપ્લોરેશન) એચ.કે. નાયક, મદદનીશ અધિક્ષક પુરાતત્વવિદ્ ડૉ. અપરાજિતા શર્મા, પૂનમ બિંદ અને રાજકુમારી બાર્બીનાનો સમાવેશ થાય છે. આ લોકોએ પ્રાથમિક તપાસ માટે ગોમતી ક્રીક પાસેનો વિસ્તાર પસંદ કર્યો છે. ASIમાં પ્રથમ વખત, આ ટીમમાં મોટી સંખ્યામાં મહિલા પુરાતત્વવિદોનો સમાવેશ થાય છે અને પાણીની અંદરની તપાસમાં સક્રિયપણે ભાગ લેતા પુરાતત્વવિદોની સૌથી વધુ સંખ્યા પણ છે. ASIના જણાવ્યા અનુસાર આ શોધખોળ દ્વારા દ્વારકા શહેરના સાંસ્કૃતિક અને ઐતિહાસિક પુરાવા એકત્ર કરવામાં આવશે. ભારતના સમૃદ્ધ સાંસ્કૃતિક વારસાને સુરક્ષિત કરવાના ASIના મિશનમાં પાણીની અંદરની શોધ એ એક મહત્વપૂર્ણ પગલું છે. દ્વારકામાં દરિયા કિનારે અને તટવર્તી ખોદકામ ASI ની સુધારેલ અંડરવોટર આર્કિયોલોજી વિંગ (UAW) ને તાજેતરમાં દ્વારકા અને બેટ દ્વારકા ખાતે ઓફશોર સર્વે અને તપાસ કરવા માટે પુનઃજીવિત કરવામાં આવી છે. UAW 1980 ના દાયકાથી પાણીની અંદર પુરાતત્વીય સંશોધનમાં મોખરે છે. 2001 થી, વિંગ બંગારામ ટાપુ (લક્ષદ્વીપ), મહાબલીપુરમ (તમિલનાડુ), દ્વારકા (ગુજરાત), લોકટક તળાવ (મણિપુર) અને એલિફન્ટા ટાપુ (મહારાષ્ટ્ર) જેવા સ્થળો પર સંશોધન કરી રહી છે. અગાઉ, અંડરવોટર આર્કિયોલોજી વિંગે 2005 થી 2007 દરમિયાન દ્વારકામાં દરિયાકિનારે અને દરિયા કિનારે ખોદકામ કર્યું હતું. દ્વારકા શહેરના અવશેષોના નમૂના લેવામાં આવ્યા હતા સૌપ્રથમ 2005માં અને પછી 2007માં, ભારતીય નૌકાદળના ડાઇવર્સે ASIના માર્ગદર્શન હેઠળ દરિયામાં ડૂબેલા દ્વારકા શહેરના અવશેષોના નમૂનાઓ સફળતાપૂર્વક બહાર કાઢ્યા. 2005માં નૌકાદળની મદદથી પ્રાચીન શહેર દ્વારકા સાથે સંબંધિત એક અભિયાન દરમિયાન દરિયાની ઉંડાઈમાંથી કાપેલા પથ્થરો મળી આવ્યા હતા. આ સમયગાળા દરમિયાન, લગભગ 200 નમૂનાઓ એકત્રિત કરવામાં આવ્યા હતા. નેવલ ડાઇવર્સની મદદથી, નિષ્ણાતોએ વ્યાપક સર્વેક્ષણ પછી, ગુજરાતમાં કચ્છના અખાત પાસે સ્થિત દ્વારકા શહેરના દરિયાકાંઠાના વિસ્તારમાં દરિયાની નીચે ખોદકામ હાથ ધર્યું હતું અને ત્યાં પડેલા ચૂનાના પત્થરોના બ્લોક્સ પણ શોધી કાઢ્યા હતા. દરિયામાં 560 મીટર લાંબી દ્વારકાની દીવાલ મળી પુરાતત્વવિદ્ પ્રો. એસઆર રાવ અને તેમની ટીમે 1979-80માં દરિયામાં 560 મીટર લાંબી દ્વારકાની દીવાલ શોધી કાઢી હતી. તે દરમિયાન તેમને ત્યાં વાસણો પણ મળ્યા, જે 1528 BC થી 3000 BC સુધીના છે. આ સિવાય તેમણે સિંધુ ખીણની સંસ્કૃતિના ઘણા અવશેષો પણ શોધી કાઢ્યા હતા. કુરુક્ષેત્ર યુદ્ધ જ્યાં થયું હતું ત્યાં ખોદકામ દરમિયાન તેણે ઘણા રહસ્યો પણ જાહેર કર્યા હતા.